Hokkenbezoek in West Nederland.
Eind juni ging het bestuur weer op haar jaarlijkse hokkenbezoek. Dit keer had bestuurslid Michel Sneekes de afspraken gemaakt in West Nederland, nou niet een gebied waar veel Wyandottefokkers en -liefhebbers te vinden zijn. Vooraf had ik met Benny Wittenbernds afgesproken dat hij me om 08:00 uur zou komen ophalen. We hadden de weersvooruitzichten mee: zonnig en 28 graden, dus allemaal in korte broek. Onderweg kregen we enig oponthoud door een ongeluk op de A12 ter hoogte van Ede, maar nog redelijk op tijd konden we Roan de Boer oppikken bij de carpoolplaats bij Wageningen. Onze route ging via Amersfoort en Amsterdam naar Obdam waar we even na 10:00 uur als laatsten aankwamen bij Wim Hoogzaad., waar we werden ontvangen met koffie en koek.
In het verleden waren we al eens bij Wim geweest, toen had hij naast de krielen ook nog grote witte Wyandottes (afkomstig van dhr. Baarda), maar dat bleek toch voor hem lastig te combineren (vooral op jonge leeftijd). Dat heb ik afgelopen seizoen zelf ook mogen ervaren. Wanneer je tegelijk kuikens hebt uitgebroed van grote en kriel dan kunnen ze een paar weken samen opgroeien in hetzelfde hok, maar op een gegeven ogenblik worden de verschillen in grootte dusdanig dat je ze apart moet gaan houden.
De familie woont in een vrijstaand huis, ooit van de grootvader van mevr. Hoogzaad, waarlangs een brede sloot met veel vis. Het terrein een heeft een oppervlak van zo’n 5400 m2 en bestaat voor een groot deel uit kor gemaaid gras en een flink deel moestuin (en 900 m2 sloot). Vroeger liepen er nog schapen om het gras kort te houden, maar nu bewijst een zitmaaier zijn diensten samen met een pony en natuurlijk de krielen in wit zwartcolumbia (vanaf 1971) en wit (al ruim 20 jaar). Hij is al weer zo’n 40 jaar lid van de N.W.C. en heeft in het verleden ook meerzomig patrijs Wyandottes gehad in groot en kriel. Vooral in maart/april is er veel vraag naar jonge dieren, iets dat we denk ik allemaal ervaren, maar meestal heeft hij pas in augustus/september wat dieren beschikbaar.
Zoals altijd komen er meerdere onderwerpen tijdens de koffie ter sprake. Ook bij Wim zitten er roofvogels. Wanneer de discussie gaat over eierpikken dan zijn de meesten het er over eens dat het opzetten van kippenbrillen hiertegen helpt. Het doorgroeien van de sporen bij (oude) hanen wordt meestal verholpen door het afdraaien met een (combinatie)tang; dat kan een beetje bloed opleveren, maar dat is al snel gestelpt. Het alternatief is natuurlijk afknippen, natuurlijk niet strak langs de poot, maar ruim een centimeter laten staan waar het “leven” in zit.
Vervolgens maken we een rondje langs de hokken en door de tuin. Een drietal hokken staan vlak naast het huis met de oude foktomen. Dit jaar waren er niet veel kuikens, slechts één wit zwartcolumbia. Bij twee hokken mogen de dieren om en om een dag op het gazon. Helemaal achter staat op een groot stuk gras het hok met de jonge dieren en nog verder naar achteren de moestuin.
Rond 12:00 uur nemen we afscheid en gaan richting Driehuis voor de lunch bij Michel Sneekes. Onderweg valt op de hoge waterstand in de sloten terwijl we bij ons in het oosten langzaam uitdrogen. We rijden via Heerhughowaard, Alkmaar en het Afas stadion, Beverwijk. Michel woont in een hoekhuis in een drukbevolkte wijk met een bescheiden tuin naast het huis van zijn ouders. Samen met zijn vader vormt hij een fanatiek duo postduiven fokkers. Op dit ogenblik staan ze op de 28e plaats bij de wedstrijdvluchten. Daar gaat tijdens de lunch de discussie over het terugtrekken van de hal in Veenendaal, waardoor we voor onze Wyandotteshow op zoek moeten naar een andere locatie. Evert had al geïnformeerd in Apeldoorn, maar dat gaf o.a. problemen met de kooien en de opbouw. In de tentoonstellingskalender is het tweede weekend van oktober betrekkelijk rustig, maar waar vind je zo gauw een centraal gelegen plek en een organisatie die kan zorgen voor de kooien (en opbouw). Vorig jubileum was in de manege in Amersfoort, maar na bellen bleek dat niet mogelijk. In dit weekend was er een tentoonstelling in Wenum-Wiesel bij Apeldoorn. Daar bij onderbrengen? Ook dat bleek een probleem, te weinig ruimte. In Tiel? Bezet, en ook meerdere weekenden daarop volgend. Al met al leek het uitgangspunten: centraal in Nederland, in het tweede weekend van oktober, een organisatie die kon zorgen voor opbouw, teveel gevraagd. We zouden het aansluiten bij een andere show moeten overwegen, wel graag in midden Nederland en noodzakelijk op een ander tijdstip. Later die middag komen we weer hier terug, maar eerst gaan we na de lunch naar Leo van Wetering (13:30 uur) in IJmuiden.
In de tuin genieten we hier van fris met koek, terwijl Leo wat vertelt over zijn problemen met de buren. Hij woont in een tussenwoning met diepe tuin waar achteraan zijn kippenhokken en een schuurtje staan. Hij heeft twee afdelingen (maar plaats voor meer) met jonge dieren en in het schuurtje mag hij maximaal vier hanen huisvesten. Gelukkig heeft de plaatselijke vereniging een terrein buitenaf met eigen clubhuis en een aantal hokken die aan de leden worden verhuurd. Daar kunnen zijn hanen opgroeien en verblijven.
Leo is vroeger begonnen met konijnen en omstreeks 1990 met Java krielen. Vervolgens meerzomig (zilver)patrijs Wyandotte kriel, maar niet voor de fok. Later kwam hij aan wit zwartcolumbia Wyandotte kriel eieren en liet die uitbroeden. Het resultaat ging naar de show met tegenvallend resultaat. Leo besloot op Ornithophilia te gaan kijken of dhr. Dasselaar hem kon helpen aan wat dieren, maar trof hem niet waarna hij bij hem thuis op bezoek ging en een haan met zes buff zwartcolumbia Wyandotte krielen mocht uitzoeken. Enkele weken later kwamen er toen nog via dhr. Vingerhoed wit zwartcolumbia Wyandotte krielen bij. Ook heeft Leo in de loop der jaren nog twee jaar goud blauwgezoomde van Willy de Clerq gehad, maar daar kreeg hij veel enkelkammige uit. Tegenwoordig heeft hij Wyandotte krielen in de kleuren wit, zilver zwartgezoomd, wit zwartcolumbia en buff. Dit jaar werden ruim 100 kuikens geboren (veel eieren bleken onbevrucht).
In zijn schuurtje met een afzuiginstallatie stonden meerdere tentoonstellingskooien en een paar afdelingen voor jonge dieren. Hij is altijd op zoek naar nieuwe verzorgingsproducten, in een eerder clubblad schreven we al eens over zijn poeder tegen bloedluis. Dit keer vertelde hij over het middel “Carotemix forte” dat hij uit België haalde. Dit zorgde voor een mooie pootkleur zonder het probleem van veerverkleuring; de dieren kregen het tweemaal per week vanaf een leeftijd van acht weken. Ook maakte hij gebruik van Luzerne. Zelf heb ik ook een baaltje voor mijn kippen, maar ik heb niet het idee dat ze er veel gebruik van maken. Op internet (Pluimveeweb) lezen we:
Om kippen rustig te houden is luzerne aanbieden een goede mogelijkheid. Luzerne (Medicago sativa) is een 2-3 jarig gewas dat valt onder de vlinderbloemige planten. Vlinderbloemigen bevatten in vergelijking met gras meer stikstof, een hoger calciumgehalte en een hoger caroteengehalte (voorloper van vitamine A). Luzerne wordt zowel als ruwvoer als in krachtvoer gebruikt.
Gemak
Luzerne is een mooi product dat goed inzetbaar is en ook eenvoudig in uw huidige pluimveestal of wintergarten te plaatsen is. Het Luzerne Compact-baaltje is een fijn gehakseld ruwvoeder dat geperst is in kleine baaltjes van circa 20 kg (50x30x30 cm, met of zonder Streps). De straps rond de baaltjes hebben het voordeel dat de kip veel tijd besteedt aan het pikken en opeten van de luzerne. In de vrije natuur is een kip 60 tot 90% van de dag bezig met het bijeen zoeken van voedsel. De pakken zijn makkelijk in gebruik door het lage gewicht en zijn goed te stapelen of te plaatsen. Luzerne bevat een grote hoeveelheid eiwitten (circa 17%). Dit is een goede aanvulling op het dagelijkse krachtvoerrantsoen. Een gemiddelde hen zal bovenop zijn huidige voer ongeveer 2 gram luzerne per dag opnemen.
Het verstrekken
Luzerne kan los verspreid of geplaatst worden in de stal of in speciaal daarvoor gemaakte ruifjes die eenvoudig te verdelen zijn over de stal. Onder de ruifjes is een opvangplaat gemonteerd die de kleine deeltjes opvangt. Zo wordt het morsen van luzerne tegengegaan. Een andere manier is het ophangen van (paarden)hooinetten tussen de rijen of aan de spanten in de stal. Pas dan wel op dat de kippen niet leren omhoog te pikken, maar dat ze laag bij de grond pikken om het pikgedrag naar de grond te bevorderen. Ook is het mogelijk om een traditionele aardappelzak te vullen met luzerne.
Het voeren van luzerne heeft veel positieve effecten:
• Luzerne geeft afleiding en houdt de kippen actief.
• Luzerne verstrekt op jonge leeftijd leert de dieren scharrelen, bodemgericht zijn en stofbaden.
• Het voorkomt verenpikken.
• Luzerne voorziet in de behoefte aan structuur voor een gezonde darmflora en goede weerstand.
• Luzerne verbetert de kwaliteit van het strooisel.
• Door het ruwvoer worden de aminozuren in het krachtvoer beter benut waardoor het stikstofgehalte in de mest en urine afneemt.
• Wanneer luzerne de gehele dag beschikbaar wordt gesteld, bootst dit het natuurlijke eetgedrag na.
• Ruwvoer voorkomt het eten van veren.
• Verlaagde infectiedruk en drogere mest
Voedertips:
• Verspreid het ruwvoer optimaal zodat alle kippen de kans krijgen om het te eten.
• Vul het ruwvoer regelmatig aan.
• ’s Avonds voeren voorkomt onrust in de koppel.
• Zorg ervoor dat luzerne de gehele dag beschikbaar is, dit bevordert het natuurlijke eetgedrag.
• Wissel het ruwvoer af om verlies van interesse te voorkomen. Combineer luzerne bijvoorbeeld met koolzaadstro.
• Laat de straps om de luzernebaaltjes zitten voor een langzame opname van het ruwvoeder en een net overzicht.
Ook zijn hulpmiddeltjes bij het tijdelijk ringen van jonge dieren worden gedemonstreerd. Om 15:00 gaan we te voet naar het clubhuis en de dierenverblijven. Leo huurt er twee van de totaal negen hokken. Een daarvan heeft een tweetal overdekte rennen. Een voordeel van een dergelijk terrein is dat men elkaar kan helpen door bij vakantie de dieren te verzorgen. In het clubhuis kan de jongdierendag worden ondergebracht en af en toe levert de verhuur nog iets op, want veel vergaderen gebeurt niet meer. Voor ons locatieprobleem met de Wyandotteshow is het geen oplossing: te klein en erg ver weg voor de meeste inzenders.
Om 16:00 uur zijn we weer terug in Driehuis bij Michel Sneekes. Hij was in 2006 begonnen met de witte Wyandotte krielen. In dat jaar woonde hij nog in Santpoort en onder de duiven (!) werden er zes eieren uitgebroed. Nu gebruikt hij zijn eigen broedmachine en had na twee rondes ongeveer 40 kuikens. Naast de kleur wit lopen er nog een paar meerzomig patrijs Wyandotte krielen omdat hij de kleur erg mooi vindt en wit zwartcolumbia. In de tuin staat een groot hok met overdekte ren waarin zijn oude dieren lopen. In een deel van de garage is een afdeling met tentoonstellingskooien voor de jonge hanen en een paar oude. Hier worden in het voorjaar de koppels gehuisvest: 14 hennen, elk afzonderlijk, en een paar hanen, die steeds rouleren zó dat er steeds sprake is van één hen met één haan. Ook in de tuin vinden we nog een hok met drie afdelingen voor de jonge hennen, die om de beurt worden losgelaten op het gazon. We bewonderen het prachtig gebouwde met luxe tegelvloer.
De dag loopt ten einde en we nemen afscheid van Michel, die nog naar een barbecue gaat met zijn zoon. De rest van het bestuur kiest voor een hapje in het centrum om daarna weer huiswaarts te gaan. Rond 22:00 was ik weer in Didam, een lange dag, met veel interessante indrukken.
Han Schellekens