Foto's gemaakt door Han Schellekens.
Hokkenbezoek bestuur NWC in Noord Brabant.
Ons lid Patrick Schoenmakers had de organisatie op zich genomen om zaterdag 27 juni het hokkenbezoek te regelen. ’s Morgens om kwart voor negen kwam Harm Timmer bij mij in Didam en even later ook Bennie Wittenbernds met de presentjes voor de mensen die ons deze dag zouden ontvangen. Het was wisselvallig weer, onderweg nog enkele regenbuien, maar later klaarde het op. Dit jaar toch maar geen korte broek. Evert en Bertie waren deze dag verhinderd.
Even na 10:00 uur kwamen we aan in Moergestel bij Jan van Kasteren. Bertus Zomer en Leo van Wetering waren er al en we begonnen met koffie en koek in het tuinhuis. Jan vertelde over zijn ervaringen en zijn vrouw bereidde ons voor op de vele hokken die er te bezichtigen waren.
Ze woonden sinds een jaar of 10 op deze plek, weliswaar dicht bij de snelweg maar met 5000 m2 tuin waar ook nog ruimte voor fruit te vinden was (al zorgden de kippenuitbreiding er voor dat dit steeds minder werd). Jan vertelde over de periode dat hij begon met grote gestreepte Wyandottes (van Willem Klein Ovink), maar langer had hij de meerzomig zilverpatrijs Wyandottekrielen (ongeveer 50 jaar al) en sinds een jaar of 8 ook de wit zwartcolumbia Wyandotte krielen. In het verleden hadden ook zwarte, meerzomig patrijs en zalmkleurige Wyandottekrielen zijn hokken bevolkt.
Ook liepen er nog steeds Welsumers, maar daarbij had hij sinds 2 jaar veel last van veren pikken. Van alles had hij al geprobeerd, zelfs een drankje van Garretsen (GARVO) gekregen, niets hielp. Mijn advies: gooi piepschuim in de ren, daar zijn ze mee bezig, eten het op en het heeft geen nadelige gevolgen.
Hij vertelde over de periode dat hij zijn dieren erg schuw vond. Hij had het idee dat de luxe omgeving hier mede oorzaak van was. In de praktijk blijkt dat je door selectie er voor kunt zorgen dat je hier ook van af kan komen.
Jan fokt gewoonlijk met twee tomen van elke kleurslag/ras en gebruikt twee (eigenlijk drie) eigen broedmachines. Het meest tevreden is hij over de Maru uit België. Hij fokt dan jaarlijks ongeveer 100 kuikens.
Bij het bezichtigen van zijn dieren zagen we meerdere rennen voorzien van gras en de mooi afgewerkte hokken lieten zien dat Jan timmerman was geweest. Er waren inderdaad heel wat schuren zodat ik de tel kwijt raakte en zelfs was er nog ruimte voorbereid om nieuwe hokken in te maken.
Jan bleek wel actief met het zoeken naar nieuwigheden. Hij had veel soorten voer, gemalen eierschalen, gebruikte ook luzerne en geperst erwtenstro, deed boekweit met stro in de legnesten, gebruikte een mengsel met boomschors op de bodem in zijn hokken en had in Duitsland een apparaat gekocht tegen vos, steenmarter en katten.
Hij had kuikenhokken en kuiken opgroei afdelingen, kortom: we hadden hier wel een hele dag kunnen doorbrengen om alles goed op ons te laten inwerken.
Het tijdschema voor deze dag was echter onverbiddelijk, we moesten afscheid nemen na eerst nog even de “kroeg” bewonderd te hebben, die ook nog in het huis gebouwd was.
Enigszins te laat reden we richting Heesch, naar Ton van Gerwe, die in het bezit was van een aantal varkensfokkerijen en behoorlijk buitenaf in een grote boerderij woonde. Hij had totaal (verdeeld over meerdere plaatsen) 25 ha tot zijn beschikking. De zon scheen inmiddels en we begonnen buiten aan de tuintafel met een paar koppen koffie. Het bleek dat zoon Grard, die iets later aankwam, een groot aandeel had in de Wyandottefok, maar ook moeder hield zich er mee bezig al had zij een voorkeur voor de Zijdehoenders.
De Wyandotte hadden ze nu zo’n vier jaar en eerst zelfs nog in 16 of 17 kleuren. Dat waren er nu nog 7. Eigenlijk werd er alleen gefokt om steeds weer jonge dieren te hebben. Weliswaar waren ze in het bezit van een eigen broedmachine, maar het bleek toch wel makkelijk om de eieren elders te laten uitbroeden.
Dit jaar waren ze pas laat met het uitbroeden begonnen, normaal gesproken rekenden ze op ongeveer 100 kuikens per jaar. Tussen een paar varkensschuren waren 18 afdelingen gebouwd, allemaal overdekt en de dieren liepen op zand. Naar ons idee waren de omstandigheden hierdoor te droog en zou het beter zijn om een deel van het dak weg te halen zodat de dieren af en toe eens in de regen konden lopen wat ten goede zou komen aan de veerkwaliteit.
Ze moesten wel oppassen voor roofvogels en vossen, want naast de kippen was er ook een dierenwei met postduiven, geiten, eenden, ganzen en paarden.
We hebben, hoop ik, hen verder kunnen helpen met de vele vragen die ze hadden over bevruchting, luis, e.d. En werden zelf wijzer over onderwerpen als varkensquotum, mest in korrelvorm en het belangrijke Frankrijk.
We namen afscheid en togen op weg naar Herpen waar we bij Patrick Schoenmakers op bezoek gingen; 14:00 uur kwamen we, enigszins verlaat, bij hem aan. Hij had een uitgebreide, heerlijke lunch voor ons klaar staan op het terras.
Patrick woont in een vrijstaand huis in het dorp met ongeveer 1500 m2 tuin. Daarnaast heeft hij een deel van zijn dieren elders ondergebracht. Hij heeft 7 - 8 oude dieren en ongeveer 80 jonge dieren: goud zwart gezoomde en zilver zwartgezoomde grote Wyandottes. Zijn eerste jonge dieren waren met Kerstmis al geboren.
Hij fokt nu zo’n 5 jaar en heeft ook meerzomig zilverpatrijs en wit zwartcolumbia gehad. Hij maakt gebruik van 2 foktomen zilver en 1 foktoom goud zwartgezoomd en gebruikt per kleur meestal 3 fokhanen. Hij heeft een eigen broedmachine en voert de jonge dieren gescheiden met hanen- resp. hennenvoer.
Achter in zijn tuin heeft hij twee rennen met op de bodem gras en een schuurtje waar een paar reserve hanen zitten met mooie kop, kam en kinlellen. Ook de heel jonge dieren zitten nog binnen want ook hier kan een roofvogel of vos toeslaan.
Een van zijn problemen is nog de pootkleur, die genetisch nog te weinig aanwezig is. Hij probeert bij te sturen door caroteenpoeder en paardenbloemen. Zijn oudste jonge haan krijgt van ons alle aandacht. Een mooi dier, al kon de kamdoorn beter. Patrick liet zien dat hij een bult op de borst had (“borstblaar”).
We gingen nu op weg naar Mark Naus, die eigenlijk woont in Beek en Donk, maar zijn dieren had zitten op een stuk land van ca. 1 ha dat hij als boomkweker gebruikte en dat lag in Aarle Rixtel. Samen met zijn vader liet hij de huisvesting van zijn dieren zien. Hij had twee “huisjes” gekocht, gemaakt van aluminium, verplaatsbaar met gaasbodem. Daar zaten een deel van zijn jonge dieren in. Daarnaast waren er een zestal rennen, ook van aluminium, voor zijn foktomen. Er was een schuur waarin een achttal hanenhokken en een schuurtje met nog meer jonge kuikens. Totaal ca. 100.
Mark fokte vijf kleuren Wyandottekrielen goud zwartgezoomd, goud blauwgezoomd, wit zwartcolumbia, zalmkleurig en .... Hij was druk geweest om de bloedluis te bestrijden, die juist in deze tijd zich explosief kan vermeerderen (artikel Leo).
Mark fokt nu ruim 6 jaar en laat de eieren uitbroeden bij Rietbergen in Veghel. Hij moet goed oppassen voor roofvogels en vossen, maar heeft ook al eens een diefstal van dieren meegemaakt. Op het terrein lopen ook leghennen tussen de jonge dennen om het onkruid te bestrijden. Speciaal tegen de vossen sluit hun hok automatisch. Weer iets verder heeft hij nog een aantal rennen met daarin grote geel witgezoomde Wyandottes en goud zwartgezoomde krielen. Bij deze laatste blijkt een probleem: opvallend veel dieren hebben een kruissnavel. Helaas.
We hebben geen tijd voor een drankje want er wacht nog een bezoek. Snel op pad richting Vortum Mullem waar Wim de Bruin op ons staat te wachten. Dit keer sloegen we een glaasje fris buiten onder de overkapping niet af, want het bleek toch een warme dag geworden. Wim woont in een vrijstaand huis met ongeveer 1 ha. eigen grond en nog een halve ha. in bruikleen. Hij fokt inmiddels al zo’n 18 jaar. Op het ogenblik heeft hij meerzomig patrijs, wit, wit zwartcolumbia allen in kriel; vroeger had hij ook nog zwart. Daarnaast lopen er nog enkele meerzomig patrijs groot en een paar Brahma’s.
Hij laat de eieren uitbroeden bij een collega en heeft zo’n 150 kuikens. Hij moet oppassen voor de vos en de das, maar vorig jaar ontsnapte er een nerts in de buurt en ook andermans hond had al eens enkele kuikens dood gebeten.
Dit jaar bleken van de 22 witte kuikens er maar liefst 19 haan te zijn, bovendien waren nogal wat eieren onbevrucht en was de kwaliteit van de eieren ook niet best (erg klein). Leo van Wetering, die ook witte fokt, probeert al een aantal jaar te selecteren op eikleur.
Wim heeft bij huis volop ruimte voor zijn dieren: enkele schuren en meerdere rennen, allemaal voorzien van slechts een meter hoog gaas als omheining en zonder dak.
Rond de klok van zeven nemen we afscheid en gaan op zoek naar een eetcafé. We komen uiteindelijk in Sambeek terecht en genieten nog eens na op het terras van deze prachtige dag.
Deze foto’s en nog meer vindt u (in kleur) op onze facebook pagina, www.facebook.com/nederlandsewyandotteclub .
Han Schellekens